voor wie JA zegt
tegen inspirerend en uitdagend onderwijs
powered by
Wiske the cat
Het woord leerkracht gebruik ik niet meer als aanduiding van de functie van onderwijsgevenden. 'Leerkracht' is een kwaliteit die ieder heeft, zowel kinderen, als volwassenen. Dat is ook niet zo vreemd, want als het goed is leert ieder mens al van jongs af aan, zonder als baby al naar school te gaan...
Je bent dus niet de leerkracht voor de leerlingen, want die kracht hebben ze zelf al. Je moet alleen wel zorgen dat ze die voortdurend kunnen gebruiken en ontwikkelen. Die andere kijk doet daardoor ook steeds een beroep op de leerkracht van de teamleden. Wie kinderen begeleidt bij hun leerprocessen, moet zelf ook voortdurend in ontwikkeling blijven en open staan voor de verschillen tussen kinderen. En dan niet om hen van een etiket te voorzien, maar om hen allemaal die eigen leerkracht te laten ervaren en te laten groeien en verdiepen.
De Engelse term learning power is in die betekenis ook bekend in het Verenigd Koninkrijk. Met name prof.dr. Guy Claxton (Bristol) heeft Building Learning Power (BLP) daar tot een begrip gemaakt.
De Theorie des Verständnisintensiven Lernens komt uit Duitsland, van de Universiteit van Jena. Prof.dr. Peter Fauser en zijn team doen daar al jaren praktijkonderzoek naar de effecten van een andere manier van leren en van een daarop gerichte manier van professionaliseren van de onderwijsgevenden.
Het je kunnen voorstellen, dus het vormen van mentale beelden, van wat er hieraan te leren is, speelt daarbij een effectieve rol. Als je die beelden hebt, kunnen die je goed duidelijk maken wat de consequenties zijn voor het 'hoe' van die beoogde leerprocessen.
Dan hebben we nog het begrip '21-eeuwse vaardigheden' dat ook in Nederland ruime aandacht kreeg. Hierbij ligt de nadruk op allerlei vaardigheden, die de leerlingen van nu, later nodig zullen hebben. Dit is beslist meer dan het kunnen werken met ict-toepassingen.
Al deze invloeden hebben veel met elkaar te maken. Zij leggen de nadruk op de manieren van leren door de kinderen en de daarbij passende rollen van de onderwijsgevenden. Het gaat erom, dat die leeractiviteiten een duurzaam karakter hebben, d.w.z. dat de kinderen ook op de wat langere termijn die kennis en vaardigheden tot hun beschikking hebben. Alleen dan zijn ze effectief voor het beoogde doel. Dat doel is vrijwel altijd het kunnen toepassen van die verworven kennis en vaardigheden.
Die benaderingen stellen tegelijk allerlei vanzelfsprekendheden, die in ons onderwijs zijn ontstaan, ter discussie.
Opmerkelijk is het daarom, hoe goed deze ontwikkelingen aansluiten bij de kernwaarden van vernieuwende scholen.
Als je met je team verder wilt gaan dan een 'light' versie van vernieuwing, en niet wilt blijven steken in slechts een nieuwe vorm (zoals een nieuwe versie van de al gebruikte methode), kunnen jullie hiermee een echte ontwikkelimpuls krijgen. Zo uitgroeien tot een 'learning powered school', die heel bewust de leerlingen toerust voor de rest van de 21e eeuw, behoort dan tot de mogelijkheden.
Dit vraagt ook om een passende kijk op de vormen van evaluatie en toetsing ('bewijsvoering'). Zie bijvoorbeeld:
https://www.youtube.com/watch?v=HFimMJL3Wz0&t=141
Als deze uitdaging je aanspreekt, kom ik graag met jullie meedenken over de consequenties. In het verlengde daarvan zijn ook afspraken te maken over verdere professionalisering en over de daarmee samenhangende school-ontwikkeling natuurlijk.
Het verschil tussen deze twee mindsets speelt hierbij ook een grote rol!
